Waarom jij moeite hebt met zelfdiscipline: “Wilskracht is als een spier en die moet je blijven trainen”

Peter herkent zich helemaal in dit verhaal. “Mijn zelfdiscipline zit in een lade die ik niet open krijg. Het is best wel erg gesteld met mij. Pas op, dingen die ik graag doe, gaan vanzelf. Maar als ik bijvoorbeeld betalingen moet doen, dan geraak ik niet vooruit. Ik ga nog liever de kippen eten geven. Ik heb ook een ADHD-problematiek waardoor ik nog meer dingen uitstel. En dan zeggen mensen tegen mij: ‘Doe toch gewoon wat je moet doen.’ Maar als het zo eenvoudig was, dan had niemand een probleem met discipline natuurlijk.”

Eén focus

Ook Marjan vond zichzelf in het gareel houden vroeger een heel karwei. Zij zocht en vond nuttige tips in  het boek ‘De kracht van wilskracht’ van Kelly Mcgonigal. “Wilskracht kan je opbouwen, las ik in het boek. Je moet het zien als een spier die training en onderhoud vraagt. Een spier kan je ook overbelasten natuurlijk en daarom kan je je best niet focussen op meerdere dingen tegelijk. Sommige mensen willen stoppen met roken én trainen voor een marathon. Dan put je jezelf uit en krijg je een averechts effect.” Marjan noemt zichzelf nog altijd geen toonbeeld van zelfdiscipline maar: “Ik weet nu wel beter wanneer ik me te veel laat gaan en wat ik daaraan kan doen.”

Kleine stapjes

Maar goed, hoe krijg je nu wilskracht? Volgens dokter en auteur Servaas Bingé begint het met kleine stapjes.

“Probeer niet meteen het ideaalbeeld te bereiken, want dan raak je snel ontmoedigd. Je moet discipline zien als een spier die je elke dag een beetje traint. Weet ook dat spieren uitputbaar zijn. Dat is meteen ook de reden waarom gedisciplineerd zijn ’s ochtends makkelijker is dan ’s avonds, na een lange dag.”

Breken met een oude, ongezonde gewoonte vraagt veel van je hersenen. Hersenen houden namelijk van gewoontes. “De ene gewoonte is makkelijker te doorbreken dan de andere én het hangt sterk af van je motivatie”, legt Servaas Bingé uit. “Is die extrinsiek of intrinsiek? Doe je het voor een beloning of omdat je gewoon weet dat die nieuwe gewoonte zoveel beter voor je is? Een intrinsieke motivatie helpt om het aanleren van een nieuwe gewoonte langer vol te houden.”

Jezelf af en toe belonen voor de geleverde inspanning, kan zeker helpen. “Het maakt dopamine vrij in je hersenen. Die vormen een soort bad voor onze zenuwcellen om nieuwe banen te leggen. Zo leren we sneller een nieuwe gewoonte aan. Maar neem daarvoor je tijd. En kijk zeker ook naar wat wel al goed lukt.”