Waarom wil niemand nog leraar zijn? “Ik kom ’s avonds kapot thuis mét een lange to do-lijst voor morgen. Het stopt nooit”

Sarah De Keyser is 28 en godsdienstlerares. “Ik kan mijn leerlingen niet missen maar dit is in alle eerlijkheid de zwaarste job die ik tot nu toe heb gedaan. De gehaastheid, de adminstratieve last, de overprikkeling tijdens de lessen,…het is niet niks.” Sarah staat onder meer in een klas met 26 leerlingen waarvan verschillende kinderen een speciale problematiek meebrengen. “Naast lesgeven moet ik als leerkracht ook hun mentale gezondheid opvolgen, maar in mijn opleiding kregen we amper iets te horen over ADHD, dyspraxie en andere aandoeningen. Leerlingen zijn ook mondiger, diverser en ouders veeleisender dan vroeger en dat maakt het niet makkelijk”, zegt ze.

Het meest gehoorde vooroordeel over leraren is toch dat ze niet moeten klagen want ze hebben 3 maanden vakantie per jaar. Dat zal dan de negatieve kanten wel compenseren zeker? “Ze mogen het altijd eens overnemen in mijn klas”, antwoordt Sarah. “Die vooroordelen stroken echt niet met de realiteit. Van startende leerkrachten wordt immens veel verwacht. Elke les moet voorbereid staan op papier, je moet je leerdoelen halen en dat kunnen bewijzen, werkblaadjes, mailsystemen, leerlingvolgsystemen … om nog maar te zwijgen van ouders die jouw punten aanvechten. ’s Avonds kom ik stikkapot thuis mét een lang to do-lijstje voor de dag erna.”

Veeleisende ouders

Luc De Ridder is 56 en staat naar eigen zeggen nog elke dag met plezier voor zijn klas. Hij geeft mechanica in een technische school. Maar hij beaamt de verzuchtingen van Sarah. “We moeten elk slecht cijfer kunnen verantwoorden en daarnaast aantonen dat we die leerling voldoende begeleid hebben tijdens het jaar. De verantwoordelijkheid over het leerproces wordt bij ons gelegd. Maar of de leerling zelf voldoende inzet heeft getoond, wordt niet gevraagd.”

Volgens Luc schort er ook wat aan de hoge verwachtingen van veel ouders. “Sommige leerlingen volgen een richting omdat ze het moeten van thuis. Nogal logisch dat ze niet gemotiveerd zijn en de boel laten hangen. Een andere richting of school kiezen zou beter zijn, maar de ouders willen dat vaak niet. En ook de schooldirectie stribbelt tegen want die wil geen leerlingen verliezen natuurlijk. Dat betekent namelijk minder subsidies. Maar denken we dan nog wel vanuit de noden van die leerling? En zulke zwakkere leerlingen zorgen ook voor vertraging en staan op die manier de ontwikkeling van sterkere leerlingen in de weg. Ouders zouden wat beter moeten luisteren naar hun kinderen en zich meer bekommeren om hen. Zo vond een moeder ooit dat ik nog meer tijd in haar zoon moest steken. Ik heb haar geantwoord: jij ook."

Sarah De Keyser vult aan: “Sommige ouders zijn heel prestatiegericht en leggen veel druk op hun kinderen. Maar evengoed heb je ouders die zich niets aantrekken van hun zoon of dochter. Ze schuiven de verantwoordelijkheid door naar de school of zitten in een moeilijke thuissituatie waardoor ze niet kunnen helpen. Dat betekent weer een extra taak voor jou als leraar om die leerling te begeleiden. Onlangs nog kwam een leerling vertellen dat zijn schooluniform te klein was geworden maar hij geen geld had om een nieuw aan te schaffen. Dan stellen wij een betalingsplan op, gaan we op zoek naar tweedehandskledij enzovoort. We doen dat, maar het komt er wel weer bij.”

Foute attitude

Johan Wouters is leraar automechanica in het beroepsonderwijs en staat op 1 jaar van zijn welverdiend pensioen. Hij heeft de voorbije 35 jaar het onderwijs en zijn job grondig zien veranderen. “Het is er niet makkelijker op geworden en ik zie jonge collega’s verdrinken omdat ze niet de juiste ondersteuning krijgen. Te grote klassen, te veel leerlingen met een zorgnood, te weinig middelen om ze de juiste begeleiding te geven. Op het einde van de dag heb je je zelf doodgelopen maar weet je niet of je ook maar iets bereikt hebt.”

Dat nogal wat leerlingen weinig respect en discipline tonen, helpt ook niet volgens godsdienstlerares Sarah: “Mijn leerlingen komen ’s ochtends de klas binnen met oortjes en al scrollend op hun gsm. Een simpele ‘goedemorgen’ is er niet. Ze komen niet op tijd, kleden zich niet deftig.” Idem voor Johan: “We leveren elke dag een gevecht voor basiswaarden als beleefdheid en deftig voorkomen. En dat heeft natuurlijk te maken met hun achtergrond. Ik zie ouders hun kinderen naar school sturen met chips als middagmaal. Die kinderen hebben geen echte thuis. Ze worden aan hun lot overgelaten dus waar zouden ze die waarden moeten oppikken?”