Wat als je gepest wordt door je eigen familie? “Mijn moeder noemde me vaak dik, lelijk en dom”

Bij pestgedrag binnen een relatie denkt seksuologe Lotte Vanwezemael aan partners met een narcistische persoonlijkheid. “Zulke mensen willen de ander onder controle krijgen en houden. Hun partner heeft in het begin niet door wat er gebeurt. Het is een complex verhaal dat begint met kleine verwijten en pesterijen. Maar het wordt steeds erger. Op den duur ga je geloven dat je zo’n behandeling verdient wat het erg moeilijk maakt om uit de relatie te stappen. Het is belangrijk dat de omgeving reageert, al moet die nadenken over de manier waarop. "Het kan namelijk ook averechts werken en de persoon in kwestie in het defensief jagen."

Als de pesterijen van beide kanten komen, dan kan relatietherapie een oplossing zijn. “Erover spreken is heel belangrijk en kan voor verandering zorgen," vult Lotte aan. "Tenminste als de pesterijen niet al jaren bezig zijn. Hoe dan ook is je eigen veiligheid het belangrijkste. Stel jezelf daarom de vraag: wil ik dit wel?"

Gepest door eigen moeder 

Een destructieve relatie kan je verbreken. Maar wat als je gepest wordt door een familielid? Luisteraar Xenia (25) maakte het mee. Zij werd jaren gepest door haar eigen moeder. “Ze noemde mij dik, lelijk en dom. En ze trok mijn oudere zus mee in haar pesterijen. Ik was de jongste en de kleinste en durfde lang niet voor mezelf op te komen. Ik onderging het gewoon.”

De situatie verergerde en op haar 15de liep Xenia weg van huis. “Ik ben naar het vertrouwenscentrum kindermishandeling gegaan want er zat thuis van alles fout. Ik ben op korte tijd volledig zelfstandig moeten worden, maar dat is me gelukt. Maar mijn ervaring heeft wel een grote invloed gehad op mijn relaties met mannen. Zo heeft mijn eerste vriendje mij ook mishandeld en gekleineerd. En toch dacht ik dat hij van mij hield, want dat beweerde hij wel. Ik wist niet beter.”

Volgens Lotte is dit logisch te verklaren: “Als je uit zo’n thuissituatie komt, dan is je zelfbeeld sowieso al laag. Je denkt niet beter te verdienen dan wat je krijgt. Het voelt na een tijdje zelfs wat vertrouwd als een partner je zo behandelt. Ook al weet je rationeel gezien wel dat het niet juist zit.”