radio2 wijs
Wat als je last hebt van uitstelgedrag?
vr 22 sep. - 11:34
Radio2-luisteraar Peter zit met de handen in het haar. Hij heeft last van uitstelgedrag en krijgt het niet onder controle: “Ik heb al heel mijn leven uitstelgedrag. Vooral in mijn administratie: facturen betalen. Maar het zit ook in andere dingen: er staat al een dik jaar een tuinhuis klaar in mijn tuin om in elkaar te worden gezet.”
Het lijkt iets makkelijk om je overheen te zetten, vertelt Peter. “Mensen zeggen soms: doe het gewoon. Maar dat helpt niet.” En jammer genoeg: “Op de een of andere manier straalt het ook af op mijn relaties...”
Wat is uitstelgedrag?
Klinisch psychologe Isaline Feyaerts legt uit: "Het ligt voor een stukje aan de persoonlijkheid. Vaak gaat het samen met ADHD, wat een persoonskenmerk is. Voor die mensen verlopen uitvoerende functies anders: ze krijgen minder dopamine als een taakje wordt afgewerkt.”
“Het ligt ook aan wat er juist uitgesteld wordt", vertelt de psychologe. "Iets wat we niet zo leuk vinden, zoals facturen betalen, stellen we vaak uit. We zeggen: ‘ik ga het morgen wel doen.’ Voor wie dat metéén betaalt, ligt de waarde hoger: ik wil dat het af is, het moet gedaan zijn. Iemand anders denkt: ‘het kan me niet schelen’. De gevolgen komen dan pas achteraf.”
“Faalangst kan ook een oorzaak zijn", vertelt Isaline. "Kijk naar studenten die bepaalde taken uitstellen. Dat is een vermijding van het besef dat het niet zal lukken.”
Kan je er iets tegen doen? “Het zal altijd een valkuil blijven om er niet opnieuw mee te beginnen. Probeer van meteen iets afwerken een gewoonte te maken. Maar let op: een gewoonte ontstaat pas na enkele maanden volhouden. Vergeet dus niet dat je jezelf er continu aan moet herinneren.”
Ik heb vroeger harples gevolgd. Er zijn snaren stuk. Al maanden neem ik me voor om die snaren te vervangen. Ik denk altijd: ik doe het wel als ik in de stad ben, maar ik haat het om te winkelen.
4 tips van Radio2-luisteraars
-
Zo moet je volgens Erik uit Waasmunster doelen heel klein stellen: "Zo klein dat je je zal overtreffen: in plaats van 20 bladzijden te moeten lezen, lees je er één. De rest volgt vanzelf."
-
Evelien uit Lummen stuurt dat je concrete afspraken en deadlines moet plannen. Zo heeft ze de afspraak met zichzelf dat ze elke zaterdag- en zondagvoormiddag moet ‘werken’, onaangename dingen doen. In de namiddag plant ze een lui moment in.
-
Radio2-luisteraar Dymphina hangt overal post-its op met wat nog moet gebeuren.
-
En ook Rosie uit Buggenhout leed jaren aan uitstelgedrag: “Dat kostte me heel veel geld aan facturen die bleven liggen. Maar ik heb één belangrijke tip: in de app van je bank kan je je betalingen al klaarzetten. Ik heb dat helemaal gestructureerd voor mijn huishuur, gas, elektriciteit, … Ik moet me nu niks meer aantrekken en ik ben zeker dat alles goed betaald zal zijn.”
