Wat als mijn kinderen altijd ruzie maken? “De valkuil is om als ouder één van de twee gelijk te geven”

Broer en zus, kat en hond

Annekatrien heeft twee pubers in huis: een meisje van 16 en een jongen van 13.

“Ze gunnen elkaar het licht niet in de ogen. Elke dag vallen er verwijten of geven ze elkaar een duw of een schop. Wanneer ik voor de ene een verjaardagsfeestje organiseer, zorg ik ervoor dat de ander op dat moment niet in huis is. Anders palmt die alle vriendjes in en blijft de jarige alleen achter. Zelfs samen op kamp gaan, is een uitdaging. Na één dag kreeg ik van de hoofdleiding al telefoon dat ze één van de twee in een ander kamp moesten plaatsen: de ruzies waren te fel.”

En het gaat van kwaad naar erger. “Het was al zo als kind. Maar zelfs nu ze wat ouder worden, stoppen de ruzies niet. Het is verschrikkelijk. Ik zie mijn beide kinderen even graag, maar die ruzies zijn supervermoeiend.”

Ruzies komen voor in de beste families.

Ook Annekatrien had vroeger niet de beste band met haar eigen zussen. “Maar sinds onze ouders er niet meer zijn, zijn we pas echt naar elkaar toe gegroeid. Ik zou hen niet meer kunnen missen. Bij mijn eigen kinderen is dit helaas helemaal anders.”

Geen verbinding

Een heftige situatie, maar zeker geen unicum volgens kinderpsycholoog Klaar Hammenecker.

“Conflicten horen bij opgroeien en bij het mens-zijn. Maar in dit geval lijkt het alsof elke verbinding tussen broer en zus verdwenen is en er heel hard moet gestreden worden voor een eigen plekje. Zelfs een verjaardagsfeestje is bedreigend. Dan is het heel moeilijk om in verbinding te blijven met elkaar.”

Klaar: “Wat ik ouders in zulke gevallen aanraad, is om de verhalen en posities van hun kinderen te leren kennen. We zijn van nature nogal geneigd om één van de twee partijen gelijk te geven, om op zoek te gaan naar ‘wie begonnen is’. Wie is de ‘dader’ en wie het ‘slachtoffer’? Dat is een valkuil. Zoiets leidt alleen maar tot meer verwijdering en onbegrip. Diegene die geen gelijk krijgt, voelt zich gefrustreerd. De ander is ook niet blij. Die heeft hoogstens het gevoel dat hij of zij ‘gewonnen’ heeft.”

Aandacht voor beide verhalen

Veel belangrijker is om aandacht te hebben voor beide verhalen, vindt de kinderpsycholoog.

“Kwaad worden en straffen uitdelen, heeft geen zin als je niet weet wát er gebeurd is. Als ouder zie je niet alles, hoor je niet alles, voel je niet alles. Ga op zoek waar het conflict over gaat.”

“Stel gerichte vragen: ‘Als je iets zou kunnen veranderen aan je broer of zus, wat zou dat dan zijn? Wat vind je moeilijk aan je broer of zus? Waar loop je tegenaan? Wat is een trigger voor jou? Hoe kunnen we met elkaar rekening houden?’ Er is altijd een rode draad in conflicten. Die moet je proberen te vinden. De sleutel ligt erin om verbinding te maken met elkaar. Desnoods ondersteunend met tips van een professional of bemiddelaar.”