Wat met zwangere vrouwen? Mogen we nog kussen? 12 vragen én antwoorden over het coronavirus
ma 2 mrt. - 3:00
Wat is het verschil met de gewone griep?
"De risicogroepen en de symptomen zijn bij de gewone griep en het nieuwe coronavirus hetzelfde. Er zijn wel een aantal belangrijke verschillen: het nieuwe coronavirus is iets besmettelijker dan de gewone griep. Is het ook dodelijker? Het eerlijke antwoord is dat we dat nog niet weten, want een heel aantal mensen zijn nog niet genezen en we weten niet hoeveel mensen besmet zijn en geen symptomen hebben gekregen. Als we kijken naar de cijfers die we momenteel hebben, hebben we wel de indruk dat het nieuwe coronavirus iets dodelijker is dan griep. Voor griep hebben we ook een vaccin en antivirale middelen en dat hebben we nog niet voor het nieuwe coronavirus. Verschillend is ook dat niemand antistoffen heeft voor het nieuwe coronavirus."
Zal dit nieuwe coronavirus verdwijnen in de lente, wanneer het warmer wordt?
"Daar zijn een aantal argumenten voor. Ten eerste: in 2003 is SARS ook rond deze periode van het jaar begonnen en tegen juni was dat virus weg. Ten tweede: ook de andere coronavirussen die we kennen, zijn seizoensgebonden. Die zien wij hier in de late lente en de zomer niet, dus het is goed mogelijk dat het nieuwe coronavirus het in de lente en de zomer niet gaat halen tegen de hogere temperaturen en het UV-licht en dan een paar maanden uit circulatie gaat om later terug te komen. Er zijn vier andere menselijke coronavirussen die dat gedrag namelijk vertonen. Of we dan een vaccin hebben? Dat duurt normaal gezien zo'n anderhalf jaar, in het meest optimistische scenario een jaar."
Hoe lang blijft het nieuwe coronavirus leven op een pakketje, op een deurklink, op een toetsenbord of op geld?
"Je moet heel lang wachten op pakjes die vanuit China naar hier worden verstuurd, soms tot 36 dagen. Geen enkel virus overleeft dat. De hoofdmanier om het virus door te geven is ook via hoesten en niezen, wanneer er druppeltjes uit de mond of de neus komen van iemand anders en je die gaat inademen. Ons zorgen maken over toetsenborden of deurklinken heeft weinig zin, want je kan die niet altijd ontsmetten. Wat daartegen wel kan helpen, is handen wassen."
Kan het virus worden overgedragen op en door (huis)dieren?
"Coronavirussen komen voor bij dieren. Wellicht is het nieuwe coronavirus via vleermuizen op een onbekende tussengastheer overgedragen en dan op de mens. Moeten we denken aan onze dieren hier? Dat is bijzonder onwaarschijnlijk. Wanneer iemand hier ziek is in een gezin, dan kan je wellicht een spoortje van dat virus op het huisdier terugvinden, maar op dit moment is er geen enkele indicatie om ons daar zorgen over te maken."
Wat met zwangere vrouwen? Lopen zij ook meer risico?
"Dat is een moeilijke vraag en we moeten eerlijk kunnen toegeven dat we weinig wetenschappelijke evidentie hebben. Maar er zijn een aantal zaken die daar geruststellend kunnen zijn: zo zitten er weinig zwangere vrouwen bij de observatie van de mensen die heel erg ziek zijn. Een andere observatie is dat in de leeftijdscategorieën waarin mensen zwanger worden, we heel weinig ernstige besmettingen zien. Wat kinderen en baby's betreft: zij lopen weinig risico om in het ziekenhuis terecht te komen. Al zijn daar ook nog maar beperkte studies over."
Als je besmet bent met het nieuwe coronavirus maar je vertoont nog geen ziekteverschijnselen, kan je dan anderen besmetten?
"Wanneer je bij mensen die in de incubatieperiode zitten gaat kijken, dan ga je dat virus terugvinden in hun lichaam. Dan kan je zeggen: die mensen zijn al besmettelijk, en dat zal wel een heel klein beetje waar zijn. Maar die mensen zijn honderd of duizend keer minder besmettelijk dan mensen die de hele dag zitten te hoesten en te niezen."
Waarom sluiten we de scholen niet preventief twee weken, in Japan en Italië blijven de scholen wel dicht?
"In Italië en Japan heeft men honderden en meer dan duizenden gevallen van deze coronabesmetting. Dit is in ons land niet het geval. We hebben nu twee mensen gehad: één persoon is genezen en nu is er één iemand in het UZA. Er zullen ongetwijfeld nog een aantal gevallen bijkomen, maar dat betekent niet dat er hier een lokale circulatie is van het virus. Van de mensen die hier wonen, hebben we al meer dan 700 stalen genomen en we vinden telkens de gewone griep terug. We hebben op dit moment dus geen enkele reden om te denken dat het virus wijdverspreid is en het sluiten van de scholen zou dan heel voorbarig zijn."
Mijn dochter is verkouden, maar er is geen kans dat ze een coronabesmetting heeft, moet ik haar dan thuis houden zoals de schooldirectie vraagt?
"In België hebben we een mentaliteitsverandering nodig. In Japan en in de VS moet je echt niet proberen om als kind met een verkoudheid naar school te gaan, dan word je buitengekeken. Daar realiseert men veel beter dan hier: elke virusinfectie krijg je van iemand anders met een virusinfectie, en dan willen ze je liever niet zien. Wij moeten hier ook tot dat systeem komen."
Kunnen mensen nog veilig het openbaar vervoer gebruiken en naar evenementen gaan waar honderden mensen zijn?
"Op dit moment wordt er niet aan gedacht om drukke evenementen of het openbaar vervoer te schrappen. Wanneer er zoals in Italië heel veel mensen ziek zijn, dan zou men daarover van gedacht kunnen veranderen. Maar laat ons proberen zo normaal mogelijk te doen. Maar er geldt wel: was goed je handen en doe dat meerdere keren per dag."
Mogen we nog kussen en handen geven?
"Wanneer een virus hier circuleert is het misschien niet slecht om die eeuwenoude gebruiken eventjes aan de kant te zetten. We kunnen elkaar evengoed begroeten door de hand op te steken."
Kan ik nog met een vliegtuig reizen, want ik weet toch niet wie daar allemaal op zit?
"Mensen denken dat wanneer je op een vliegtuig zit, je de lucht inademt van iedereen die op dat vliegtuig zit. De luchtcirculatie is niet van de kop naar de staart, maar is over de breedte van het vliegtuig, over de vleugels. Je ademt dus dezelfde lucht in als de mensen naast je en de mensen op een paar rijen voor en achter je. Daar beperkt zich dat toe. Plus: de mensen aan boord van het vliegtuig zijn momenteel zeer getraind om wanneer u maar enigszins hoest, u een mondmaskertje te geven en dat ook te laten weten aan de luchthavenautoriteiten op de plek van aankomst."
Kunnen Italiëreizen van scholen nog doorgaan?
"Je kan daar op twee manieren op antwoorden. Het gezondheidsrisico is niet nul, maar ook niet ongelooflijk groot, dus laat maar doorgaan. Aan de andere kant kan je ook zeggen: wanneer je nu naar Milaan zal gaan, zal die ervaring anders zijn. Musea zijn bijvoorbeeld dicht. Ook wat Rome betreft, zien we dat daar ook al wat meer gevallen opduiken, dus wat geldt voor Milaan en Venetië, zal misschien binnen een paar dagen ook gelden voor Rome."
