West-Vlaams met Chris Dusauchoit: "fietematrulle"

Je weet dat we voorbij Pasen zijn en dat er zo’n uitdrukking bestaat als "vijgen na Pasen"? Dat komt uit de tijd dat je in de vasten van het katholieke geloof zo goed als niets mocht eten maar wel gedroogde vruchten. Die gedroogde vijgen kwamen uit Turkije, maar soms bleef zo’n schip vol vijgen onderweg wel eens haperen en kwam het na Pasen aan, wanneer de mensen weer van alles mochten schransen en geen zin meer hadden in gedroogd fruit. Vandaar. Vijgen na Pasen zijn zoals mosterd na de maaltijd, je hebt er niets aan.

"Een fiege"

Wel een vijg in het West-Vlaams is een "fiege", niets speciaals aan, maar een dadel, die in die dagen ook gedroogd bij ons toekwam is iets wonderlijks in het West-Vlaams. Dat is namelijk een "fietematrulle".

Nu, die twee vruchten lijken in niets op mekaar: een vijg lijkt een beetje op een ui, smal vanboven en dik vanonder en binnenin zitten een heleboel kleine pitjes. In een dadel zit maar één pit. Maar toch. De herkomst van het woord "fietematrulle" heeft alles met een vijg te maken.

Veel varianten

Er bestaan veel varianten van "fietematrulle", zoals "fietemadrulle", "fijtemadrulle" én "fijgematrulle", en zo komt de kat op de koord want in "fijgematrulle" hoor je de vijg.

Ik kan er niet omheen dat het vrouwelijke geslachtsdeel al eens durft omschreven te worden door middel van een vrucht, zoals de vrucht die Jantje eens zag hangen. En zo komt het dat een "fietematrulle" in het West-Vlaams ook wordt gebruikt om een vrouwelijk geslachtsdeel aan te duiden, zelfs om een domme vrouw mee te verwensen.