Yasmina El Messaoudi: “Ik ben dingen beginnen opschrijven omdat ik bang was die laatste herinneringen met mijn mama niet op te slaan”

Yasmina El Messaoudi groeide op in Kapelle-op-den-Bos en zat als kind meer buiten dan binnen. “Vanaf ik kon, was ik aan het krabben aan de keukendeur om naar buiten te mogen”, vertelt Yasmina. Dit was de aanleiding voor haar mama om haar ‘straatkat’ te noemen.

Twee culturen

Yasmina is opgegroeid in twee culturen. Haar vader is Marokkaans en haar mama was van Vlaamse afkomst. De Bijbel en de Koran stonden mooi naast elkaar en ze heeft vooral de gemeenschappelijke delen van de twee culturen meegekregen. “Mijn ouders waren alle twee heel ruimdenkend en ze hebben me de gemeenschappelijke waarden van beide culturen meegegeven zoals vergeven, liefde is de belangrijkste wet en delen met anderen. Deze zijn in beide culturen gewoon dezelfde.”

Diagnose pancreaskanker

Drie jaar geleden kreeg Yasmina een telefoontje van haar mama. Ze had de diagnose pancreaskanker gekregen na een bloedonderzoek. “Dit is jammer genoeg vaak een doodsvonnis omdat dit te laat wordt gezien en in haar geval was het zo.”   

Na het telefoontje van haar mama belde Yasmina naar haar beste vriend Xavier Taveirne. “Ik wist dat Yasmina haar mama onderzoeken had laten doen. Yasmina en ik bellen niet vaak. Wij sturen berichten en mails, maar toen ik zag dat ze belde wist ik dat het heel dringend was.” Ook voor Xavier kwam het nieuws hard binnen. “Ik wist dat het niet voorbij zou gaan, dat het eindig was. Ik ben beginnen huilen aan de telefoon. Ik wilde niet huilen want je weet dat je als externe sterk moet zijn. Je moet het fort zijn waar zij op kan leunen.” Doordat Xavier ook moest huilen, voelde Yasmina een soort van herkenning. “Ik voelde dat hij mijn mama ook graag zag. Ze zeggen wel eens 'gedeelde smart, is halve smart', en zo voelde dat ook”, vertelt Yasmina.

De typische clichés van de verschillende vormen van rouwen zijn bij haar gepasseerd. “Vooral de ontkenning, het gevoel dat het niet kon. Je blijft ergens denken dat het wel goed komt.” En later volgde dan het besef. “Naarmate de weken en doktersbezoeken vorderden, besefte ik dat het niet meer goed kwam.” Het jaar is voor haar in een roes voorbij gegaan. “Ik ben wel dingen beginnen opschrijven omdat ik bang was om haar stem te vergeten en om die laatste herinneringen niet op te slaan.” Haar mama stierf een jaar na de diagnose op 70-jarige leeftijd. Ook Xavier Taveirne stond aan haar zijde als vriend. "Ik denk dat het mooiste wat je kan doen in een vriendschap vooral niet bang zijn van de rouw en het verdriet is."

Euthanasie of niet

De mama van Yasmina wou euthanasie plegen. “Mijn ouders hebben nooit ruzie gemaakt over religieuze of culturele verschillen, maar euthanasie was voor mijn vader echt verschrikkelijk. Maar omdat mijn moeder dit wilde, liet hij haar ook doen.” Dit zorgde bij Yasmina voor een akelig gevoel omdat ze zag dat haar vader zijn geloof aan het verliezen was door de euthanasiekwestie. “Mijn moeder is uiteindelijk gestorven de dag voor ze euthanasie zou plegen. Ik ben in een mengeling van blijdschap en opluchting tegen mijn vader gaan zeggen dat ze gestorven was.”  

Voorwoord

Xavier schreef het voorwoord van Yasmina's boek. “Dit is één van de aller moeilijkste dingen die ik ooit gedaan heb. In alles wat Yasmina doet, is ze het beste in schrijven. Ik had zoiets van, ik wil veel voor jou doen, maar moet dat nu perse het eerste zijn wat de mensen lezen”, zegt Xavier. Volgens Yasmina zegt Xavier soms dingen waarin ze haar mama herkent. “Eén van de mantra’s van Min, Yasmina haar mama, is geluk of gelijk. Je kan geluk of gelijk willen hebben in het leven. Zoals in een discussie, je kan gelijk willen hebben of je kan denken 'ik laat het gaan en kies voor geluk'. En dat, het kiezen tussen geluk en gelijk daar sluit ik mijn voorwoord ook mee af. 'U hebt gelijk dat u dit boek heeft gekocht en ik heb geluk dat ik deze straatkat in mijn leven heb.'”