Zeg ook bij een miskraam: “Proficiat met je baby’tje. Erken dat er een mensje is geweest”

Wat zeg je wel

Erkenning: welkom kleine vriend

“Waarom zou je geen proficiat zeggen? Mensen die een baby’tje verliezen, maken niet alleen een overlijden maar ook een geboorte mee. Zo communiceren ze dat ook vaak. Ik kreeg onlangs het bericht van een mama: “Hallo, onze zoon is geboren, jammer genoeg veel te vroeg. Hij is in onze armen heengegaan.” Dan zeg ik eerst en vooral: proficiat met jullie zoontje. Dat is zo belangrijk.”

Een zwangerschap, ook al werd ze niet voltooid, zal altijd in een medisch dossier staan als een zwangerschap. Je bent dus al van bij het begin mama en papa. “Niet iedereen kan makkelijk proficiat zeggen op zo een moment: want dan geef je ook toe dat er leven is geweest. En moet je openstaan voor verdriet en rouwen.” Dat kan hard binnenkomen.

Hoe zag je baby’tje eruit?

Gelukkig gaan we al helemaal anders om met miskramen dan pakweg dertig jaar geleden. Vroeger kregen ouders vaak hun baby niet eens te zien. Nu krijg je de kans om je baby vast te houden en er afscheid van te nemen. Uwe Porters: “Mensen zijn fier op hun doodgeboren baby. Ze willen daarover vertellen. Vraag daarom ook: hoe zag je baby eruit? Laat ze vertellen. Maar ik besef ook dat mensen daar nog vaak in een kramp over gaan. Het kan niet anders dan dat er tranen vloeien. Maar tranen zijn ook ok.”

Kan ik iets voor je doen?

Na de proficiat-wensen, komt de volgende stap: dan toon je dat je meeleeft met het verlies. Net zoals kraamtijd, is rouwtijd een ‘major life event’ waarbij een koppel, een gezin even opnieuw de balans moet zoeken. Zalf voor de ziel kan dan ongelofelijk deugd doen. “Ik vraag altijd of ik iets kan doen: lasagneschotel voor de deur, kruidenthee brengen, de kindjes even opvangen zodat er quality-time voor twee kan zijn… Het zijn kleine dingen waarmee je enorm kan ondersteunen en tonen dat je er bent.”

Wat je beter niet zegt

Er zijn ook dingen die je beter niet zegt. Uwe Porters vindt het even belangrijk om die ook aan te kaarten, omdat het uitspraken zijn die jammer genoeg nog al te vaak gedaan worden. We bedoelen het niet zo, natuurlijk. "Bij het zien van verdriet dragen we ook onze eigen rugzak mee en hebben we de neiging ons daarvoor af te schermen."

Je lichaam heeft zijn werk gedaan

Vaak overvalt schuldgevoel iemand die een baby verliest: “Mijn lichaam heeft gefaald”, wordt vaak gedacht. "Als vroedvrouw kan ik dat tegenspreken door te zeggen: neen, je lichaam heeft zijn werk gedaan. Maar dat zeg ik vanuit mijn professionele functie, dat zeg je niet als vriend of familie. Daar heb je als mama geen boodschap aan, want verdriet en rouw zijn er daarom niet minder om."

Alle geluk dat je nog niet ver was

Hoe vaak hoor je niet: chance dat je nog niet zo ver was… “Doe dat niet. Want daarmee ontken je dat er een verlies is en geef je geen ruimte aan rouw. Luister naar diegene die zwanger was: is er verdriet? Hoe gaan ze ermee om?”

Gelukkig heb je al een gezond kind rondlopen

Vaak zeggen mensen ook: gelukkig heb je al een gezond kind, trek je daar aan op. “Maar het is niet omdat je al een of meerdere kinderen hebt, dat het verlies van een kindje minder voelt dan bijvoorbeeld bij je eerste. Het maakt dus niet uit het hoeveelste kindje het is. Het blijft een evenwaardig verlies.”

De volgende keer zal het wél raak zijn

Heb je een boodschap aan de woorden: Je weet tenminste dat alles werkt ‘daar beneden’, de volgende keer zal het wél raak zijn? “Ik denk niet dat die woorden het verlies opheffen. Ook al zijn ze wel waar. Een arts zou dat wel eens per ongeluk kunnen zeggen, vanuit puur medisch oogpunt. Maar het verdriet opheffen of lichter maken, doen ze niet.”

Recht op drie visites van de vroedvrouw 

Uwe Porters wil ook nog meegeven dat je recht hebt op drie visites van een vroedvrouw na een miskraam: "wat trouwens echt een verkeerd woord is". Zij pleit voor (vroeg) zwangerschapsverlies of verwachtingsverlies. Meer info over zwangerschap en verlies, vind je hier.