Zelfgemaakte mondmaskers: welke stof kies ik, is een filter nodig en hoe warm was ik ze best?

Na de persconferentie van de Nationale Veiligheidsraad op vrijdag 17 april is gezegd dat mondmaskers een deel zullen uitmaken van de heropstart van de samenleving.

Het zorgpersoneel moet altijd prioriteit krijgen. En daarom heeft premier Wilmès ook bevestigd dat het belangrijk is om in te zetten op zelfgemaakte mondmaskers. 

Is er een verschil tussen een zelfgemaakt en een chirurgisch mondmasker?

Er zijn ruwweg drie verschillende categorieën mondmaskers.

Om te beginnen zijn er de echte medische mondmaskers. Dat zijn de zogenoemde FFP2 of FFP3 maskers. Die zien eruit als een eendenbek of een bolvorm en die beschermen de drager. Die zijn dus echt bedoeld om medisch personeel te beschermen als ze in contact komen met (mogelijk) besmette patiënten.

Dan zijn er ook chirurgische maskers. Dat zijn de blauwe vierkante lapjes die je voor je neus of mond draagt en die je vaak ziet terugkomen in televisieseries als je dokters ziet opereren. Die maskers beschermen de omgeving als de drager zelf ziek. Je draagt zo'n masker dus niet om jezelf te beschermen maar wel om andere mensen in je omgeving niet te besmetten als jij drager zou zijn van het virus. 

En dan zijn er ook nog de zelfgemaakte maskers. Die zijn qua werking gelijkaardig aan die van de chirurgische maskers. Die beschermen je omgeving als je zelf besmet bent of als je drager bent zonder het te beseffen. Het enige verschil is dat je ze zelf maakt. 

Moet ik het patroon van de overheid gebruiken of mag ik zelf een paar rekkers aan een lap stof naaien?

Elk model van masker dat grote druppels kan tegenhouden, is al een goeie manier om anderen te beschermen.

Koen Wauters legt uit hoe dat komt. "Alles wat druppels tegenhoudt, kan helpen. Uit recent onderzoek weten we dat het virus vooral wordt doorgegeven door grote druppels die vrijkomen als je praat, hoest of niest. Die druppels vallen neer op ongeveer een meter. Vandaar ook de anderhalve meter afstand die je moet respecteren. Het virus wordt dus niet verspreid via aerosolen, dat zijn heel lichte druppeltjes die je in- en uitademt. 

Net omdat de grote druppels zo sterk verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van het virus, helpt het al om een lap stof voor je gezicht te dragen. 

Maar als je het patroon van de overheid gebruikt, dat je hier kan vinden, dan heb je wel een masker waar je indien nodig ook een filter in kan steken.

Moet mijn mondmasker een filter hebben? 

Daar is op dit moment nog niet veel duidelijkheid over. De overheid heeft nog geen informatie verspreid over het feit of een filter al dan niet verplicht is.

Het is in elk geval zo dat niet elke filter even goed is. Filters van stofzuigerzakken werken goed om het virus tegen te houden maar het is moeilijk om erdoor te ademen. De KULeuven doet op dit moment een onderzoek naar de werking van koffiefilters. Het wordt onderzocht of die werking goed genoeg is. Filters van dampkappen zijn in elk geval niet goed genoeg. Die gaten zijn te groot en dus worden de virusdeeltjes niet tegengehouden. 

Hoe moet ik mijn mondmasker wassen? 

Idealiter was je je mondmasker op 90 graden. Dat kan je doen in de wasmachine maar je kan je mondmasker ook afkoken in een kookpot op het vuur. Dan dood je ook de virusdeeltjes zonder dat je daarvoor speciaal de wasmachine laat draaien. Je kan je masker ook op 60 graden wassen maar dan moet je het masker nadien ook nog strijken met een stoomstrijkijzer om er zeker van te zijn dat alle virusdeeltjes dood zijn. Je moet er uiteraard altijd de filter uithalen, als die erin zit, vooraleer je je masker wast. 

Het wordt volgens Koen nog afwachten hoe het zal gesteld zijn met de kwaliteit van de rekkers nadat de maskers gewassen worden. "Katoen kan een hete wasbeurt aan. Maar het probleem zit bij de rekkers. Die zijn niet allemaal bestand tegen hoge temperaturen. Ik heb gelezen en gehoord dat er nu een rush is op elastieken die een wasbeurt van 90 graden aankunnen."