Zijn de vlaaien van Pieter Bruegel de Oude van Aalst?

Vlaaien op het dak

Onderzoekers; waaronder vlaaienkenners en geschiedkundigen, hebben onderzocht of de vlaaien op het schilderij 'Nederlandse spreekwoorden' de echte zijn van Aalst. Pieter Bruegel de Oude schilderde verschillende vlaaien op het dak links bovenaan. De schilder was getrouwd met een vrouw die afkomstig was van Aalst, en hijzelf was van het Pajottenland, vlakbij Aalst dus. Maar Limburgers en Lierenaars denken ook hun eigen vlaaien te herkennen op het schilderij.

Jo Van Caenegem van VLAM (= Vlaams Centrum voor Agro -en Visserijmarketing):"We vinden de vlaaien terug op de schilderijen, in de teksten en we vinden ook recepten terug. We zijn op zoek gegaan naar de recepten in de kookboeken uit die tijd. Sommige recepten lijken meer op de Aalsterse vlaai, de andere lijken dan meer op het Lierse Vlaaike, maar er zijn ook gelijkenissen met de Limburgse vlaai."

Pruimen in Lier

Maar wat is er zo speciaal aan de Lierse vlaaien? "We weten dat de Lierenaars vroeger een bijnaam hadden. Dat waren de 'vlaaienbakkers' of 'vlaaieneters', en men denkt dat zij eerder pruimenvlaaien bakten. Dat waren taarten met een gedroogde pruimenvulling. In de 19de eeuw hebben ze dan de kleine vlaaien gecreëerd, en die zijn het bekendst geworden. Maar wij denken toch dat qua uiterlijk, en vooral de korst dan, dat dat de korst is die het meeste lijkt op die die we zien in de schilderijen van Brueghel de Oude."

'Bakkemoezevlaai' uit Limburg

De Limburgers blijken toch ook redenen te hebben dat het vlaaien uit Limburg zouden kunnen zijn. Hun voornaamste argument is dat de vlaaien een taartkorst hebben. Er zijn bleke en donkere vlaaien op de schilderijen van Brueghel; en dat soort vlaaien vind je ook terug in Limburg. Zoals de 'Bakkemoezevlaai' die een taart is met gedroogde peren in. Dat zou dan de donkere vlaai kunnen zijn, en de bleke is dan een gewone crèmevlaai.

'Vlade', 'vla', 'flan'

Jo Van Caenegem:"Het recept van de vulling dat we kunnen lezen in de kookboeken van toen lijkt toch wel het meest op de Aalsterse vlaai. Dat heet dan 'vlade' of 'vla' en wat later 'flan' geworden is. Dat is een vulling op basis van melk, gebonden met eieren, een beetje bloem en kruiden toegevoegd. Ook soms peperkoek, kandijsiroop en veel kruiden om de kleur te geven."