Reddingsplan voor grote modderkruiper: "Vis die het weer kan voorspellen"
wo 15 jan. - 4:45
"Twee jaar geleden werd bij het ruimen van een gracht in Herkenrode een gestreepte paling boven gehaald", vertelt onderzoeker Jeroen Van Wichelen van het INBO. "Maar we hebben die onderzocht en het bleek om een grote modderkruiper te gaan." Vroeger kwam die soort nog vaak voor in de Demervallei. "Maar na de Tweede Wereldoorlog is de soort heel zeldzaam geworden. Dus deze vondst heeft echt wel euforie veroorzaakt."
Weerstation
De grote modderkruiper is vooral 's nachts actief en houdt van stilstaand water. "Vroeger werd die soort thuis in een bokaal gehouden", gaat Van Wichelen verder. "Want de grote modderkruiper wordt erg onrustig als er onweer op komst was. Dus hij kon als het ware het weer voorspellen. De oudere bevolking zal zich dat zeker nog herinneren."
Kweekprogramma
Het INBO en het Agentschap voor Natuur en Bos gaan nu samen een actieplan opstellen om de mythische soort te beschermen. "Rond de abdij van Herkenrode kan je nog overblijfselen van het stelsel van kleine grachtjes terugvinden. Dat willen we nu graag herstellen. En door het beheer daarvan te verbeteren, kunnen we de soort weer doen opleven." Maar er worden ook gekweekte modderkruipers uitgezet. "Uit DNA-onderzoek is aan het licht gekomen dat er in de overgebleven populatie toch wel sprake is van inteelt. We hebben nu gekweekte exemplaren uitgezet. Daardoor kunnen we de bestaande populatie verjongen en versterken."
Life Delta
Maar ook verderop in de Demervallei, in het Schulensbroek in Lummen en het Webbekomsbroek in Diest, proberen ANB en Natuurpunt de grote modderkruiper te beschermen, met het Europese natuurprogramma Life Delta. "Met speciaal DNA-onderzoek van het water hebben we kunnen aantonen dat de soort er wel degelijk nog zit", legt Chris Dictus van Natuurpunt uit. "Want de voorbije jaren kon de vis niet meer gevangen worden, zo zeldzaam is hij geworden. In het Webbekomsbroek was het zelfs al 20 jaar geleden dat hij daar nog is gezien." De waterhuishouding in de gebieden zal nu verbeterd worden. "De soort heeft natte graslanden nodig om zich voort te planten", vult Jan Ruymen van ANB aan. "In de winter wil hij zich kunnen terugtrekken in sloten en grachten. Dus we willen nu onder meer het niveau van het grondwater omhoog krijgen in de lente."
Het INBO is ook op zoek naar verhalen over de grote modderkruiper. Bewoners die de soort nog kennen uit hun kindertijd, mogen mailen naar jeroen.vanwichelen@inbo.be.
