Eeuwenoude appelbomen en perelaars in Gent geven hun geheimen prijs

Appelen én peren vergelijken: dat heeft het ILVO vorige zomer in Gent gedaan. De resultaten zijn recent gecommuniceerd en spreken tot de verbeelding: de stad heeft mogelijk unieke appelboom- en perenboomrassen op haar grondgebied.

Concreet gaat het om erg oude bomen op de Bijlokesite (bekend van het STAM) en in het Lousbergpark. De groendienst van Gent had de bomen eerst zelf onder de loep genomen, maar tastte bij sommige exemplaren in het duister over het precieze ras. Daarop schakelde de dienst het ILVO in.

Databanken

Het ILVO onderzocht alles samen 30 perelaars en 5 appelbomen, die laatste allemaal op de Bijlokesite. Het instituut vergeleek hun genetisch materiaal met een databank die het al in 2005 heeft samengesteld en waarin het genetische eigenschappen van liefst 1.500 bomen in België heeft samengebracht.

"We konden de perelaars in 13 genetische groepen onderbrengen", vertelt Muylle aan VRT NWS. "4 groepen kwamen voor in onze databank, 9 groepen niet. Bij de appelbomen dook 1 onbekende soort op."

De kans bestaat dat het om unieke rassen gaat die nog niet eerder zijn gedocumenteerd. Bijkomend onderzoek moet meer uitsluitsel bieden. "Ook op Europees vlak bestaan databanken met genen van bomen. Zodra de bomen in Gent opnieuw bladeren krijgen, kunnen we hun genetisch materiaal met de Europese databanken vergelijken."

Boomgaard

Het is niet duidelijk hoe oud de appelbomen en perelaars in Gent precies zijn. De bomen in het Lousbergpark zijn waarschijnlijk zo'n 80 jaar oud. Ze maakten ooit deel uit van een boomgaard die aan het einde van de 19e eeuw op de site is aangeplant.

De bomen op de Bijlokesite zijn mogelijk nog ouder. Uit de bronnen blijkt dat daar al in de vroege 18e eeuw een boomgaard stond. "We weten niet wanneer de huidige bomen precies zijn geplant", zegt Filip Smagghe van de groendienst aan VRT NWS. "Mogelijk gebeurde dat pas later." Opmerkelijk: ondanks hun hoge leeftijd, draagen de bomen nog steeds vrucht.

Erfgoed

Zelfs als de appelbomen en perelaars niet uniek blijken, zijn ze zeldzaam. Gent beschouwt ze daarom als erfgoed en wil ze redden door ze te enten. Hiervoor heeft de groendienst nu al stammen van een alledaagse perensoort op de sites aangeplant. Daarop wil ze op termijn twijgen van de oude bomen hechten.  

Dat laatste is niet evident. "We kunnen niet zomaar entmateriaal van die bomen halen", zegt Smagghe. "Hiervoor hebben we krachtige, eenjarige twijgen nodig, maar deze bomen zijn erg oud en hebben die niet meer. We laten ze daarom onder handen nemen door een snoeier gespecialiseerd in veteranenbomen. Zo kunnen we ze hopelijk stimuleren om opnieuw twijgen te produceren. Sowieso zal het enten niet voor dit jaar zijn."