Eddy Planckaert, slachtoffer van fake news rond bitcoins, naar de rechter

De website en het nieuwsbericht zien er op het eerste gezicht goed gemaakt uit. Onder de headline "Eddy Planckaert Onthult Hoe Hij Na Een Faillissement € 2,3 Miljoen Verdiende – Volgens Hem Kan Iedereen Dat En In “Z-Nieuws” Laat Hij Zien Hoe!" wordt verteld hoe Eddy Planckaert van een faillissement herstelde dankzij een bitcoinplatform. Wie evenwel doorleest, ontdekt al snel enkele taalfouten. En onderaan de pagina staat een commerciële doorkliklink, wat ook de wenkbrauwen zou moeten doen fronsen. 

Bepaalde dingen zouden bij alerte lezers meteen een belletje moeten doen rinkelen

Het bitcoin-handelsplatform wordt aangeprezen als een middel om op een simpele manier geld te verdienen met de bitcoin (een soort virtuele munt), "zelfs mensen met geen enkele ervaring in investeringen of technologie". Makkelijk geldgewin: ook hier zouden bij lezers de oranje knipperlichten moeten aangaan. 

Om de geloofwaardigheid te verhogen, wordt Z-Nieuws erbij gehaald. Presentator Stijn Wuyts zou in de studio de proef op de som hebben genomen en meteen winst hebben gemaakt. Hij wordt wel geciteerd, maar een bewijs daarvan in video-vorm krijgen we niet te zien. Het blijkt om een pure reclame-advertentie te gaan, verpakt in een normaal nieuwsbericht als onvervalst fake news. 

We vinden op Major Nieuws nog een identiek bericht terug, maar dan met de Nederlandse zanger Hans de Booij in de rol van Eddy Planckaert. 

Hoe ging de bal aan het rollen?

Toch kan dit soort berichten veel mensen om de tuin leiden. Stephanie Planckaert, de dochter van Eddy, doet ons het verhaal: "We hebben het bericht ontdekt via de Facebook-account van mijn mama", zegt ze. "Voor Eddy (die zelf niet op Facebook zit, nvdr.) kwam dit heel choquerend over. Het zijn complete leugens." 

Het bericht, een gesponsorde link op Facebook, ging al snel een eigen leven leiden, omdat het door mensen werd gedeeld.  "We krijgen nu vragen van mensen in de zin van "Is dat waar?" of "Wij willen dat ook wel proberen, hebben jullie tips?" We vrezen ook dat mensen die op de advertentie in zouden gaan, er ons bij zouden betrekken omdat wij dit zogezegd aanprijzen. Dit gaat heel ver, natuurlijk, en het stopt ook niet," verwijst Stephanie naar het feit dat het bericht zich steeds verder verspreidt op het internet. Het komt in verschillende gedaantes terug. 

Als je gelijk waar op het bericht klikt, kom je meteen op een website van Bitcoin Revolution waar je wordt aangemoedigd om geld in te zetten. Er hangt een video in met het logo van CNN. Overigens wordt de datum van het bericht elke dag aangepast naar de dag zelf. 

Voor Eddy kwam dit heel choquerend over

De Planckaerts gaan officieel klacht neerleggen

De familie Planckaert heeft al overlegd met hun advocaat. "We gaan een officiële klacht neerleggen, temeer omdat dit zich aan het uitbreiden is. We gaan proberen om alles hiertegen te doen. We hebben dit ook gerapporteerd aan het officiële meldpunt, en aan Facebook zelf." Hun advocaat zal eerstdaags actie ondernemen, wellicht bij de rechtbank van Gent. 

De campagne is specifiek gestuurd: "Het valt op dat het bericht verschijnt bij mijn moeder, tantes en ooms, maar niet bij mij", zegt Stephanie. Het is gericht naar iets ouder publiek, dat Eddy wellicht beter kent en zo misschien makkelijker in te palmen is.  

We willen alle middelen gebruiken die we hebben om hiertegen in te gaan

Vanwaar komt het?

Het is onduidelijk waar het bericht is gemaakt en vanwaar het is gelanceerd. Volgens specialist Maarten Schenk gebruiken de fraudeurs onder meer sites als findtopheadlines.com voor verspreiding omdat daar het IP-adres van de oorspronkelijke server niet meer te zien is, door het gebruik van de gratis dienst Cloudfare. "Dat maakt de dienst geliefd bij piraten, spammers, scammers en hoaxers, maar het wordt zeker ook door legitieme sites gebruikt", zegt Schenk. Door verder te graven zou het IP-adres toch te achterhalen zijn, en naar een hostingbedrijf in Litouwen leiden. 

Door het gebruik van de gratis dienst Cloudfare kan het IP-adres van de oorspronkelijke server niet meer achterhaald worden

Ook Stijn Wuyts van Z-Nieuws is slachtoffer

Maar dat het op z'n minst heel vervelend is voor de betrokkenen, is evident. Stijn Wuyts van Z-nieuws deelde op Facebook een bericht met een waarschuwing: "Opgelet: een fraudeur probeert "beleggingen in cryptomunten" aan te smeren met valse verwijzingen naar een gesprek met mij in Z-Nieuws. Uiteraard klopt hier niks van! Maar als trouwe Z-kijkers wisten jullie al dat cryptomunten geen "belegging" zijn hé ;-) 

Overigens wedden de fraudeurs op meerdere paarden. Ook minister Johan Van Overtveldt wordt misbruikt, en bij hem wordt het logo van CNN gebruikt om het extra geloofwaardig te maken.