Pedagoog Pedro De Bruyckere: "Kinderen hebben het al moeilijk genoeg en we moeten hen niet opzadelen met een schuldgevoel"

“Kinderen zijn de motor van de pandemie. Zij worden er zelf niet ziek van, maar het is wel een probleem voor de maatschappij”, aldus bio-statisticus Geert Molenberghs. “Die motor moeten we proberen stil te leggen.” Ook al bedoelt de bio-statisticus het niet zo, de formulering is toch eerder ongelukkig.

Kinderen horen of lezen dat ook 

“Als je dokters over patiënten hoort praten, kan dat als ongevoelig overkomen. Idem voor misschien statistici. Zij hebben een andere focus. Bovendien, over de pandemie communiceert men nu eenmaal in termen van motoren en haarden. Het is ook voor een stuk logisch dat scholen en kinderen nu de motoren zijn, want zij zijn de laatste groep om te vaccineren, zegt De Bruyckere ter verdediging van Molenberghs. “Maar je staat er niet bij stil dat kinderen dat ook horen. Of lezen.”

Niet opzadelen met schuldgevoel

Maar de pedagoog in De Bruyckere bekijkt het ook vanuit de ogen van het kind: “Kinderen hebben het al moeilijk genoeg en we moeten hen niet opzadelen met een schuldgevoel. Ze vragen zich nu al te vaak af of zij hun vriendje hebben ziek gemaakt of hun grootouders. Terwijl zij wel diegenen zijn die nu letterlijk in de kou zitten in de klas, met de ramen open, met mondmasker aan om toch maar voor iedereen te zorgen.”

Vergeten kinderen

Stel dat je 'kinderen' in de uitspraak van Molenberghs zou vervangen door om het even welke andere bevolkingsgroep, het kot was te klein. “Klopt”, knikt Pedro De Bruyckere. “Iedereen zou behoorlijk nijdig worden, ook al worden de rechten van de kinderen wel verdedigd door onder andere de kinderrechtencommissaris. Na de eerste golf is er zeer veel kritiek gekomen op hoe men met de kinderen is omgegaan: die werden toen gewoon vergeten. De overheid heeft dat toen erkend en excuses aangeboden. Nu denkt men al meer aan hen maar er is iets fundamenteel anders: Toen hadden kinderen weinig invloed op de pandemie, nu zijn ze ook mee een factor! Waarmee bedoeld wordt: onder hen zijn de meeste besmettingen want ze zijn niet gevaccineerd."

Effect van de pandemie op kinderen

Pedro De Bruyckere verwijst ook naar twee grootschalige onderzoeken over hoe jongeren in deze crisis staan. De eerste is Waddist waaruit onder andere blijkt dat middelbare scholieren de examens totaal niet zien zitten in de huidige omstandigheden. De tweede bevraging gebeurde bij lagereschoolkinderen waarvan de resultaten begin deze maand werden bekendgemaakt. Daaruit blijkt dat kinderen van 10 tot 12 jaar ongelukkiger zijn dan voor de pandemie. “Toxische, langdurige stress kan een leer- maar ook zelfs ontwikkelingsvertraging opleveren. Bovendien hebben die kinderen de afgelopen maanden ook te maken gekregen met meer geweld en gestresseerde volwassenen.” aldus de pedagoog. 

Scholen sluiten maar met compensatie?

"Ik denk dat we kinderen op een jonge leeftijd zeker verantwoordelijkheidsgevoel kunnen en mogen geven, scholen sluiten met als argument ‘we gaan dat samen aanpakken’, MAAR met concrete doelen en vooruitzichten op korte termijn, anders bezorg je hen meer stress en verdriet.  Als er dan wordt geantwoord ‘ja die zekerheden hebben we al 21 maanden niet’, kan dat wel zijn maar dan is het toch nog belangrijk om kinderen dat vooruitzicht wél te geven. Als sectoren sluiten dan komen er steeds compensaties. Misschien moeten we dit ook bekijken voor kinderen?", stelt de pedagoog voor. "Zorg ervoor dat ze elkaar nog genoeg kunnen zien en hun hobby’s nog kunnen doen. Zorg vooral ook voor herstel achteraf.”

“Vorige week zat men in Nederland ook in een extreem polariserende situatie over het al dan niet sluiten van de scholen. Toen bleek het idee: ‘Wij kunnen het niet meer maken dat kinderen de dupe zijn van zaken die volwassenen niet meer op orde krijgen’. Tot slot, zegt Pedro De Bruyckere, “moeten we duidelijk communiceren dat NIET zij de schuldigen zijn maar WEL het virus en de omstandigheden zoals de winter, de aanpak en bepaalde beslissingen.”