West-Vlaams met Chris Dusauchoit: "schommelen"

Om zich thuis nuttig bezig te houden zijn veel mensen noodgedwongen aan de lenteschoonmaak begonnen. Zullen we daaromtrent een rondje West-Vlaams doen? We kennen en gebruiken natuurlijk allemaal “kuusen” of “kuuschen”, maar we moeten eerlijk zijn dat is niet echt typisch West-Vlaams, maar “schommelen” daarentegen is dat wel. "Schommelen" is misschien niet zozeer schoonmaken maar eerder opruimen. Ik hoor het mijn vader nog zo zeggen: “schommeld een ki je kamer, want ’t is ‘ier een zwienestol.” Enkel in het West-Vlaams kun je horen: "je mag gon toeteren buuten, moar eerst je kamer schommelen."

Heen en weer bewegen

Het is best interessant om je af te vragen waar we dat vandaan hebben gehaald, en het antwoord is eigenlijk simpel.  "Schommelen" is heen en weer bewegen en bij opruimen doe je eigenlijk net hetzelfde: je brengt je rommel van de ene plaats naar de andere. Je hoort dat ook in het werkwoord "schoffelen": onkruid wieden. De stam komt eigenlijk van het werkwoord schuiven, je schuift het onkruid van de ene plaats naar de andere. En dus is het helemaal niet zo verwonderlijk dat je in West-Vlaanderen schommelen hoort als het over opruimen gaat.

We zijn er nog niet want je kunt voor de schoonmaak of het opruimen ook het woord "ruufelienge" of "roefelienge" gebruiken. Een "roefelienge" ken je misschien beter als een pak slaag maar "ruffelen", "ruufelen" of "roefelen" betekent ook opruimen, want het is eigenlijk ook heen en weer gaan met een schop of een schoffel.