West-Vlaams met Chris Dusauchoit: "vort"

"Valentijn van Sint-André", het klinkt als een blondgelokte ridder uit een middeleeuwse sage, maar in werkelijkheid is het een grijze potvis die "stinkt van euren in de wiend", want hij is al dertig jaar aan het rotten. Dat is bijna even lang als het justitiepaleis in Brussel eigenlijk.

Vortzak

Rot in het West-Vlaams is "vort". "Vort" betekent niet alleen rot maar ook erg "'t sien vorte leugens ollemolle". "Vort" kan ook slecht betekenen: "'t is mo vort weer vandage". Je kunt "vort" natuurlijk ook naar hartenlust combineren met zak en kop om er een stevig West -Vlaams scheldwoord van te maken. De herkomst van "vort" is best interessant, je zou kunnen denken dat het een verbastering is van verrot, maar dat is het misschien niet. "Vort" betekende vroeger een scheet. Je hoort dat nog in het Duits voor scheet en dat is "Furz", in het Engels is een scheet "a fart", ligt niet ver van "vort", toch?

Plukkevort

Als je een trapje hoger wil gaan in het rottingsproces, dan kan je ook spreken van "plukkevort". Die "plukke" dat is een versterking die je vreemd genoeg ook voor zot mag zetten: "plukkezot" betekent helemaal gek. "Me vrouwe 'eet de ruutn van den otoo loaten openstoan in de carwash, 'k sien echt plukkezot van 'eur".
 
Om terug te komen op "Valentijn van Sint-André", ze zullen de botten van die potvis straks aan de universiteit van Merelbeke proper maken en dan komt hij in zijn geheel terug naar het visserijmuseum in Oostduinkerke. Waar het "vort" vlees naar toe is wil ik niet weten, "os 't nie messant".