Rechtstreeks bij de boer kopen: een nieuwe trend?

Verschillende vormen

• Hoevewinkel
In de hoevewinkel worden de eigen producten (primair of verwerkt) van het bedrijf verkocht. Vaak wordt het eigen assortiment uitgebreid, bijvoorbeeld met producten van collega-landbouwers.

• Boerenmarkt
Boerenmarkten zijn niet hetzelfde als gewone markten. Op een boerenmarkt staan voornamelijk landbouwers met hun eigen producten. Voor de consument is een boerenmarkt interessant omdat er een ruim aanbod is aan hoeveproducten.

• Automaten
Sommige producten kunnen ook via automaten rechtstreeks aan de consument verkocht worden. Denk maar aan een melkautomaat, een aardbei-automaat,... Maar er zijn ook automaten die verder gaan en waar een uitgebreid assortiment in wordt aangeboden.

• Zelfoogst en zelfpluktuinen
De landbouwer staat in voor de productie van groenten en fruit maar de consument komt zelf oogsten op het bedrijf. Dit principe wordt voornamelijk gebruikt bij kleinfruit.

• Groentenabonnementen / vleespakketten
Er bestaan groente en fruit-abonnementen waar de landbouwer zijn eigen groenten en/of fruit in stopt, vaak aangevuld met groenten van collega-landbouwers. Deze groente-en fruit pakketten worden vaak in een abonnementsformule aangeboden zodat de landbouwer zeker is van zijn afzet. Daarnaast bestaan er ook vleespakketten, vers of diepgevroren.

• Voedselteams
Een voedselteam is een groep van mensen (consumenten) uit een zelfde buurt die gezamenlijk verse groenten, fruit, vlees, brood, zuivel, … aankopen bij producenten uit de streek die zijn aangesloten bij een voedselteam. De bestellingen worden doorgegeven via een webwinkel en afgehaald door de consument in een depot, waar de producent zijn producten aflevert.

• CSA - Comunity Supported Agriculture
CSA is gebaseerd op het principe dat de oogst en de kosten gedeeld worden met de consument. De consument koopt in het begin van het seizoen een oogstaandeel en krijgt hiermee een deel van de opbrengsten van het bedrijf, goed voor eigen gebruik. De consument staat dus mee in voor de oogstrisico’s. De bedrijven werken met een open boekhouding. Het teeltplan en de prijszetting wordt met de leden afgesproken. Gemiddeld hebben ze een 100-200 aandeelhouders. CSA bedrijven doen ook vaak aan zelfoogst of werken met pakketsystemen.

Zit korte keten in de lift?
Voedselteams worden steeds populairder: het aantal voedselteams is gestegen van 130 naar 140. Het aantal boeren dat levert aan voedselteams is ook sterk gestegen: van 80 naar 120.
Ook CSA zit in de lift, in 2007 is het eerste bedrijf in Leuven gestart, in 2012 waren er al 10 CSA-bedrijven en er zijn 10 bedrijven in opstartfase.
Het aantal bedrijven met een hoevewinkel neemt ook toe.
In totaal zouden er een 1400 producenten actief zijn in de korte keten. Niet alle producenten zijn bio maar de korte-keten-producenten hebben wel vaak veel aandacht voor duurzaamheidsaspecten door hun direct contact met de klant.
Ook de omzet via hoeveverkoop neemt gestaag toe (36 miljoen in 2011 in Vlaanderen)


Voordelen voor de consument

• De consument herontdekt de landbouw: weten waar je eten vandaan komt + vertrouwensrelatie met producent door direct contact, uitleg over het productieproces, kijkje achter de schermen nemen,
  …
• Vers en kwaliteitsvol voedsel
  
• Duurzaamheid: seizoensgebonden, plaatselijk: minder transport, beperken van voedselkilometers. Minder verpakkingsafval, Beperking van energieverbruik (vervoer verwarming, bewaring, verpakking,...)

• eerlijke prijs voor producten betalen

Nadelen voor de consument

• tijdsintensief: naar verschillende plaatsen gaan
  
• beperkt aanbod

Links

Landbouw en Visserij - Korte keten
Hoeveproducten en fermweb voor hoevewinkels in jouw buurt
Voedselteams
Straffe Streek (streekproducten Vlaams-Brabant)
Pajottenland
Hartenboer
Onthaal op de boerderij
Mmm...eetjesland (Hoeve- en streekproducten)
Puur Limburg (Hoeve- en streekproducten
CSA - Community Supported Agriculture (Nederlands)
Nieuw Vriesehof