Hoe ver mag de zorg voor je ouders gaan? "Ik heb mijn moeder beloofd om voor mijn vader te zorgen, maar het is zo vreselijk zwaar”

Zo deelde ook Jeannine haar verhaal. Jeannine is 64 jaar en zorgt al een hele tijd voor haar zieke vader. “Ik wil alles voor hem doen want dat heb ik ook beloofd aan mijn moeder. Maar het is zwaar om dragen omdat hij zo negatief is, ook naar mij toe.” Hulp in huis halen is niet mogelijk want dat wil Jeannines vader niet. En ook het aanbod van familieleden wordt afgewimpeld. “Mijn broer woont in Gran Canaria en ik zou hem zo graag bezoeken, maar de gedachte alleen al geeft mij een schuldgevoel. Maar ik heb het zo hard nodig. Ik kan niet meer.”

De hulpkreet van Jeannine vond veel bijval bij andere luisteraars. Ook bij Petra. Petra is 50, heeft twee kinderen, werkt bijna voltijds en zorgt voor beide ouders. “Mijn vader heeft kanker. Ik vervoer hem naar alle doktersafspraken en regel de hele administratie met verzekeringen en ziekenzorg. Daarnaast help ik mijn moeder in het huishouden want ze kan het niet meer alleen. Gelukkig heb ik een heel begripvolle partner die mij de nodige ruimte geeft om voor mijn ouders te kunnen zorgen. Natuurlijk weegt het op onze relatie. Ik voel ook dat ik nu niet voluit moeder kan zijn voor mijn twee tienerdochters. Maar ik zie mijn ouders graag en ik wil hen helpen. Ze aanvaarden voorlopig ook geen externe hulp. Dat maakt het natuurlijk extra lastig voor mij.”

Moeilijk om grenzen te stellen

Jan uit Haacht heeft gezien hoe destructief mantelzorg kan zijn. Zijn moeder heeft meer dan tien jaar lang voor de inwonende grootouders gezorgd. “Mijn grootmoeder was niet meer mobiel en had een belletje dat ze gebruikte bij alles wat niet meer zelf lukte. Dat was loodzwaar voor mijn moeder. Ze heeft nog net geen hartaanval gekregen. Onze huisdokter heeft ingegrepen en mijn moeder verplicht met vakantie gestuurd. Daarna is er hulp gezocht bij de verzorging van mijn grootmoeder.” Jan wil andere mantelzorgers op het hart drukken om grenzen te stellen. “Ik weet dat het lastig is om toe te geven dat je de zorg zelf niet meer kan dragen, maar het is echt nodig dat je dat doet.”

Petra vindt het zelf ook bijzonder moeilijk om op de rem te gaan staan. Daarom is ze dankbaar dat haar man dat in haar plaats doet. “Hij trekt af en toe aan mijn mouw en zegt dan dat ik het los moet laten. Ik doe heel weinig voor mezelf omdat ik graag wil dat anderen het goed en comfortabel hebben. Ontspannen is niet makkelijk, want er moest maar eens iets gebeuren met mijn ouders als ik niet in de buurt ben. Al weet ik ook wel dat ik mezelf daarin niets zou moeten verwijten. En iedereen heeft het recht om voor zichzelf te zorgen en te kiezen.”

Veel luisteraars lieten weten dat ook zij lang voor hun zieke of hulpbehoevende ouders hebben gezorgd. “Het was loodzwaar maar ik deed het met hart en ziel. Ik ben ook blij dat ik dat voor mijn ouders heb gedaan”, is een veel gehoorde uitspraak. Ook Alex heeft geen spijt maar vraagt zich sinds het overlijden van zijn moeder wel af: “Of ik wel genoeg heb gedaan voor haar.”

Durf ook voor jezelf zorgen

Erna Claes werkt voor Samana, een organisatie die mantelzorgers wil ondersteunen. Zij herkent de verzuchtingen die te horen waren in Wijs maar al te goed. “Ik zorg zelf ook voor mijn moeder en soms ben je alleen nog maar mantelzorger. Terwijl je natuurlijk ook nog dochter bent.”

Het gevaar zit ‘m in het feit dat je erin rolt zonder het te beseffen, vertelt Erna. “Je beseft vaak te laat hoe groot de impact van mantelzorg op je eigen leven en welzijn is. Op tijd reageren is daarom heel belangrijk. Vraag je af wat je wil en kan doen en welke taken je overlaat aan anderen. Mantelzorgers vinden het vaak ten onrechte normaal wat ze doen voor hun familielid. Het is maar door met andere lotgenoten te praten dat je een betere inschatting kan maken van wat haalbaar is en wat niet.”

Wie meer informatie zoekt, kan terecht op www.mantelzorgers.be of op www.samana.be.