Zijn lightproducten mijn geld waard?

Als we lightproducten kopen is het vooral drank, margarine of yoghurt. Daar is Inspecteur Decaluwé achter gekomen dankzij een kleine enquête.

Lightproducten zitten echt in de lift: bijna 67% zegt dat hij af en toe light koopt en bijna 18% koopt zelfs elke week light.

We kennen allemaal lightproducten, alleen: maar heel weinig mensen weten wat zo’n ‘light’-label juist betekent. Inspecteur Decaluwé sprak erover met Loes Neven, diëtiste in het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGEZ).

Vanaf wanneer mag een product zich eigenlijk ‘light’ noemen?

Over lightproducten bestaat een Europese wet: het gehalte aan energie, vet of suiker moet minstens 30% lager zijn dan in een vergelijkbaar product. Je zou de voedingswaardetabel van een lightproduct in principe altijd naast de ‘gewone’ versie van het product moeten leggen en vergelijken. Je moet verder kijken dan de term ‘light’ om te weten hoe groot het verschil is ten opzichte van het ‘gewone’ product.

Dus in een lightproduct zitten niet altijd minder calorieën dan in de gewone variant?

De meeste mensen zijn inderdaad geïnteresseerd in het feit of er meer of minder calorieën in een bepaald product zitten. Maar het hangt ervan af of het suiker- of het vetgehalte is verlaagd, soms worden ze ook allebei verlaagd.

In een lightfrisdrank bijvoorbeeld wordt suiker volledig vervangen door kunstmatige zoetstoffen. Die zoetstoffen leveren zo goed als geen calorieën waardoor het totaal aantal calorieën ook zal dalen. Gewone frisdrank bevat 45 kcal/100ml terwijl light bijna 0 kcal/100ml bevat.

Als je lightkaas vergelijkt met gewone kaas, dan zie je dat het vetgehalte lager is, maar het vetgehalte zal nooit 0 zijn.

Het verschil zit hem in de bereiding: lightkaas is bereid op basis van halfvolle melk in plaats van volle melk. Hetzelfde geldt voor lightchips. Het vetgehalte is lager dan in ‘gewone’ chips, maar er zit nog behoorlijk veel vet in. Chips zijn light als er 30% minder vet in zit – maar dat betekent niet dat er ook 30% minder calorieën in zitten. Want calorieën zijn de som van al de calorieën uit vet, zetmeel én suiker. Vet is dus maar een klein bestanddeel dat de uiteindelijke hoeveelheid calorieën mee bepaalt.

Zijn lightproducten gezonder dan de gewone varianten?

Het probleem is dat light een psychologisch effect heeft: door light te kiezen foppen veel mensen zichzelf en treedt er vaak compensatiegedrag op. Het idee dat je een lightfrisdrank bij de maaltijd drinkt, zorgt er vaak voor dat mensen een extra portie durven opscheppen of een dessertje durven nemen.

Daarom is het vaak beter om een kleine portie van het gewone product te eten in plaats van a volonté van de lightvarianten te eten.

In hoeverre speelt dat gegeven ‘light’ een rol in de prijs van een product?

Ik denk dat lightproducten vroeger vaker duurder waren, maar dat het prijsverschil ondertussen verminderd is. Er zal wel nog altijd een prijsverschil zijn, maar da’s eerder vanuit marketing zo.

Inspecteur Decaluwé vergeleek zelf de prijs van enkele producten.

En de conclusie is opvallend:

• lightproducten kunnen duurder zijn dan ‘gewone’ producten. Neem nu zoute chips van Lay’s. De gewone versie kost 8 euro 25 per kilo, de lightversie is 28 eurocent duurder per kilo. Ook voor Cécémel light betaal je 6 cent meer per liter.
  
• lightproducten kosten soms net evenveel als de ‘gewone’ variant; Cola light heeft dezelfde prijs als gewone cola, net als Leerdammer en Leerdammer light bijvoorbeeld
  
• lightproducten kunnen opvallend genoeg ook goedkoper zijn; de Lightmayonaise van Devos & Lemmens is 82 eurocent goedkoper dan de echte mayonaise met eieren of citroen. Dat komt omdat er in de lightversie slechts 30 % olie zit ten opzichte van de 80 % in de traditionele versie.