Wat kan je doen tegen statische elektriciteit en zijn vervelende schokjes?

“Statische elektriciteit krijg je door wrijving”, legt Lieven Scheire uit. “Iedereen kent het klassieke voorbeeld met een ballon wel. Als je een ballon opblaast en je wrijft er mee over je haren of fleecetrui, komt daar een soort lading of statische elektriciteit op. Als wij zelf statisch geladen zijn, is dat bijna altijd omwille van hetzelfde systeem. Meestal een bepaalde stof van je kledij die met je autostoel interageert, of bepaalde soorten schoenzolen die over een bepaald tapijt glijden, enzovoort. En zo bouw je dat op in je lichaam.”

Kies juiste schoenen

Soms hoor je wel eens dat het kan liggen aan ‘goedkope’ schoenen: “Dat hangt er uiteraard van af. Rubberzolen isoleren, dus als je rubberzolen hebt, kan de elektriciteit in je lichaam niet ontsnappen naar de grond. Met leren zolen gebeurt dat wel. Sommige schoenen gaan de elektriciteit in je schoenen veel meer vasthouden. En goedkope, plastic schoenen gaan veel meer statische elektriciteit oppikken als je over de grond wandelt. Maar er bestaan ook schoenen die echt gebouwd zijn om zo weinig mogelijk statische elektriciteit in je lichaam te krijgen. Die worden gebruikt voor mensen die aan een computer of aan elektronica werken, want hier kan zo’n vonkje een volledige computer kapot maken."

Vonkjes bij het aanraken van je auto

Siska Schoeters heeft vaak last van statische elektriciteit rond haar auto. Als ze de deurklink van de auto wil opendoen, verschiet ze dus regelmatig: “Ofwel zitten er meer elektronen in je auto dan in jezelf, of omgekeerd, en dat wil ontsnappen. Ze willen dat evenwicht maken. Lucht isoleert, maar vanaf een hele kleine afstand, springt er een vonkje over. Het vervelende is dat we bijna altijd met de tippen van onze vingers naar onze auto reiken en dat zijn net de gevoeligste puntjes van je lichaam.”

“Wil je zo’n schok tegengaan? Wanneer je denkt ‘dit kan wel eens een kleine schok geven’, geef dan eerst een tik met je volledige hand, je vuist, armen, elleboog of knokkels tegen je auto. Zo komt de vonk niet uit de tippen van je vingers en voel je het iets minder." Je kan die kleine schokjes dus wel voorkomen. “Als de haartjes op je arm een klein beetje omhoog staan, ben je waarschijnlijk wel statisch geladen. Zo weet je of je zal schokken."

Zijn er mensen die er meer vatbaar voor zijn dan anderen? “Dat heeft te maken met de droogte van je huid. Hoe droger je huid, hoe vatbaarder je hiervoor bent. Het heeft ook te maken je kledij. Mensen die de hele tijd en hele pakken van stoffen dragen die die elektriciteit sneller oppikken, gaan er sowieso vatbaarder door zijn.”

Het heeft ook te maken met de vochtigheid binnen in je huis: “Hoe vochtiger de lucht is, hoe minder dat de statische elektriciteit zich kan opbouwen. Als je echt wil knetteren, heb je nodig: een synthetisch tapijt, heel erg droge lucht en synthetische schoenen! Je hebt dan sowieso prijs! Luchtvochtigheid is dus heel belangrijk.”

Gevaarlijk voor computers

"Het kan gevaarlijk zijn voor mensen die de hele tijd achter een computer werken, voor de computer zelf. Want het vonkje is een paar duizend Volt, wat dus totaal ongevaarlijk is voor ons. Er is heel veel statische spanning opgebouwd in zo’n object, maar die wordt niet aangevuld. Als je aan een stopcontact hangt, wordt elektriciteit wel aagenvuld vanuit de centrale. Zo krijg je een hele stevige, elektrische stoot door je lichaam. Zo’n kort vonkje is meteen weg. De spanning is wel heel hoog, maar je kan het vergelijken met water dat van drie kilometer hoog op je hoofd valt. Het is maar één regendruppel, dus je voelt het niet.”

Moisturizer

Radio 2-luisteraar Eric geraakt er maar niet van af. Wat kan hij doen tegen die statisch elektriciteit? “Je moet jezelf vochtig houden met een moisturizer. Kijk ook eens naar de zolen van je schoenen? Zijn ze van kunststof? Kijk eens of het heel droog is in je huis. Als je het vaak voorhebt in je auto, ontstaat dit waarschijnlijk dus door je kledij dat over de stoel wrijft. Nog een tip! Als je uit je auto stapt, neem eerst het metaal vast van je auto voor je een stap op de grond zet. Dat helpt zeker! Je hebt nu sprays of hoezen dat dit ook tegengaan. Daarnaast zijn er nog heel veel producten in de winkel."