"De bewindvoerder laat een puinhoop achter", al loopt het in de meeste gevallen écht wel goed

De tante van Els was een alleenstaande en kinderloze dame die graag oud wilde worden in haar hoeve aan de Semois. Op achtentachtigjarige leeftijd krijgt ze een hersenbloeding waardoor ze haar spraak verliest en ook het begrip van het Frans. Een vrederechter stelt een professionele bewindvoerder aan. Die beslist om de tante van Els onder te brengen in een gesloten instelling. De familieleden vinden dat geen goed idee omdat de vrouw volgens hen wegkwijnt. Els neemt daarop zelf het heft in handen. "Ik heb hemel en aarde bewogen en uiteindelijk is het me gelukt om zélf de bewindvoerder te worden van mijn tante." 

Als Els het dossier overneemt, merkt ze dat de professionele bewindvoerder fouten heeft gemaakt. "De facturen van het rusthuis en de doktersbezoeken werden betaald. Maar de briefjes voor het ziekenfonds werden bijvoorbeeld niet binnen gebracht. Er was ook een hele stapel rekeningen die nooit werden betaald." Het huis van de tante werd in tussentijd verhuurd. Maar die huurinkomsten, kwamen nooit op haar rekening terecht. "De professionele bewindvoerder heeft nooit ingegrepen om die situatie recht te zetten." 

Puinhoop

Els is verontwaardigd dat de professionele bewindvoerder zijn job niet goed deed. Maar het wringt ook dat de vrederechter nooit ingreep. "Hij luisterde niet als er nalatigheden werden gemeld door de familie. Hij keurde het gevraagde honorarium en de onkosten altijd goed, zonder vragen te stellen. Dat gaf ons een gevoel van machteloosheid en dat is zwaar om te dragen."  

Advocate Kelly Laforce, zelf professioneel bewindvoerder, aanhoort het relaas van Els. "Dit is zonder twijfel pijnlijk. En ik weet dat Els niet de enige is die zich in de steek gelaten voelt. Dat soort verhalen komt vaker in de media. Maar ik ben ervan overtuigd dat het in de meerderheid van de gevallen wél goed loopt. En die verhalen lees je nergens." 

Niet alle bewindvoerders over dezelfde kam scheren

"Heel wat bewindvoerders nemen hun taak wél ter harte en verdedigen wél de belangen van de beschermde personen", klinkt het bij Laforce.

"Mijn ervaring is dat de meeste bewindvoerder er echt alles aan doen om mensen vooruit te helpen. Als je weet dat er in België ongeveer 113.000 mensen onder bewindvoering staan van zo'n 32.000 bewindvoerders, dan denk ik dat het in een minderheid van de gevallen fout loopt." 

Laforce wil de miserie van die mensen niet minimaliseren. Maar ze wil ook vermijden dat het systeem van de professionele bewindvoering op de helling komt te staan. "Dossiers zoals dat van Els zijn ontzettend jammer, maar het blijven uitzonderingen. Het gros van mijn collega's levert goed werk. Maar als er veel dossiers in de media komen, ontstaat er een veralgemening en een negatief beeld van de professionele bewindvoering. Dat moet ik tegenspreken." 

Vrederechter staat open voor kritiek

Laforce merkt ook op dat de taak van de professionele bewindvoerder vaak heel complex is. "Het duurt soms maanden vooraleer het volledige vermogen van een persoon in kaart kan worden gebracht. Een dossier samenstellen vraagt dus tijd." 

Wie vragen of bedenkingen heeft over de manier van werken van de bewindvoerder kan die volgens Laforce ook aan de vrederechter stellen. "Mijn ervaring is dat vrederechters openstaan voor kritiek van de familie. Zij stellen de bewindvoerder aan maar als er problemen zijn, zoeken ze mee naar een oplossing." 

Familie is niet altijd de beste keuze

Els houdt in haar boek een pleidooi voor familiale bewindvoering. Laforce is het daar niet mee eens. "Bij bewindvoering komt heel veel papierwerk en geregel kijken. Het is niet altijd evident om dat in de handen te geven van een familielid."

Volgens Laforce heeft een professionele bewindvoerder meer expertise. "Zowel op het vlak van bewindvoering als op het sociaal gerechtelijk vlak heeft een professioneel bewindvoerder meer bagage. Bovendien is een professioneel bewindvoerder neutraal ten opzichte van de beschermde persoon. Er zijn geen familiale belangen die een rol kunnen spelen. Want onderschat dat niet. Er zijn veel families waar het op dat vlak verkeerd loopt bij bewindvoering." 

Zelf kiezen?

Laforce geeft nog een tip om bewindvoering gemakkelijker te regelen. "Iedereen, die uiteraard nog niet onder bewind staat, kan bij de plaatselijke Vrederechter of notaris een verklaring afleggen waarin de voorkeur voor een bewindvoerder wordt vastgelegd. De Vrederechter dient dit te homologeren als er een bewindvoerder moet aangesteld worden. Alleen als er ernstige aanwijzingen zijn dat de bewindvoerder geen goeie keuze is, kan dat verzoek ongedaan worden gemaakt." 

Volgens Laforce is dat een goede manier om jezelf in te dekken. "Zo is er inspraak van de te beschermen persoon, de familie en andere naasten die belangrijk zijn."