25 jaar na Switel-brand – Getuige Nadine Venckeleer: “Ik zei tegen mijn moeder: ‘Hier sterven we’, maar ik heb haar toch uit die zaal gesleurd”
di 31 dec. - 7:00
In november was Nadine Venckeleer al eens in de bewuste zaal geweest voor het jaarlijks banket van de bank waar ze toen werkte. “De zaal was ruim en ik heb meteen erna geboekt voor oudejaar”, vertelt Nadine. “Mijn moeder was dat jaar geopereerd en ik dacht: dan hoeft mama niets te doen. Er zal ambiance zijn en lekker eten.”
Zaal overvol
Maar toen Nadine op oudejaarsavond opnieuw in de zaal kwam, viel het haar op dat er veel minder plaats was. “De zaal zat overvol. De tafels waren tegen elkaar geschoven zodat er niemand meer tussen kon. Mensen zaten bijna op elkaar”, zegt ze. “Op de vier hoeken van de dansvloer stonden vijfarmige kandelaars, zo hoog als een mens. Ik ging dansen en we zeiden tegen elkaar: niet te dicht tegen die kandelaars, want onze blouse zou eens vuur moeten vatten."
Nadine en haar ouders gingen terug aan tafel. “Mijn mama zat naast me, papa zat over ons. Opeens zei mijn papa: ‘die kerstboom schiet in brand’. Ik trok mijn moeder mee aan haar arm. Ik heb haar zo hard geknepen dat ze blauwe plekken had.”
Iedereen wil overleven
Dan valt het licht uit en ontstaat er paniek. “We lagen op de grond en je wordt vertrappeld. Op zo’n moment worden mensen als beesten, iedereen wil overleven”, zegt Nadine. “Ik had m’n moeder nog altijd vast en op een bepaald moment zei ik: ‘mama, we zijn eraan’, maar ze antwoordde niet. Ik hoorde het gezoem van die brandende kerstboom naast me. Ik kon bijna niet ademen maar ik wilde mijn moeder daar weg krijgen. Uiteindelijk heb ik haar uit de zaal getrokken, ik weet niet hoe. Ik werd zo sterk als ‘den Hulk’. Een man is ons nog achterna gelopen en heeft een schoen gegooid die mijn ma kwijt was.”
Nadine kijkt naar de foto waar ze met haar moeder op staat
Elkaar vastgepakt
Nadat Nadine haar moeder in veiligheid heeft gebracht, gaat ze op zoek naar haar vader. In de zaal zelf mag ze niet meer binnen van de brandweer dus zoekt ze in de rest van het gebouw. “Ik liep rond als een gek. Toen zag ik al mensen buiten liggen die overleden waren. Ik keek naar de schoenen om te zien of mijn vader er niet bij was. Hij was er niet bij, gelukkig.” Nadine krijgt het moeilijk als ze terugdenkt aan dat moment.
“We stonden terug aan de ingang van Switel en intussen was de brand al geblust. Rook, rook rook. Dan kwam papa eraan in de verte, tussen twee brancardiers. Hij was in shock. We hebben elkaar toen vastgepakt zoals we nog nooit gedaan hadden.”
Ik keek naar de schoenen van de overleden mensen om te zien of mijn papa erbij was. Hij was er niet bij. Gelukkig.
De vader van Nadine was verbrand aan zijn handen en oren. “Taxi in, naar Stuivenberg ziekenhuis om mijn vader te laten verzorgen. Mijn moeder zag zwart en eerst dachten ze dat ze verbrand was. Maar dat was van het roet.”
Thuis konden ze het roet van hun lichaam wassen. “Het haar van mijn moeder heb ik drie keer moeten wassen omdat je de doordringende rook bleef ruiken. Maar we waren o zo gelukkig dat we er levend uit zijn gekomen. Want die andere mensen konden het niet meer navertellen. Ik wel.”
Gewoon thuis
De volgende oudejaarsavonden bleven Nadine en haar ouders gewoon thuis. “Mijn moeder maakte haar oudejaarsdiner of we gingen iets halen bij de traiteur. Sindsdien ben ik ook niet meer naar optredens geweest of naar plaatsen waar een massa volk samen is. Daar voel ik me niet op mijn gemak.”
Nadine houdt een krantenfoto vast waar ze met haar moeder op staat
Om de vijf jaar, bij elke herdenking, krijgt Nadine telefoontjes. “Je staat weer in de krant, zeggen ze dan. Er is een foto (zie hierboven) die telkens opnieuw opduikt en waar mijn moeder en ik op te zien zijn. Op dat moment besefte ik niet eens dat er een foto genomen was. Het is net alsof je jezelf ziet in een andere wereld. Met dat vuur op de achtergrond. Het lijkt niet echt. Maar het was het wel.”
Op de foto is ook een man te zien die z’n armen in de lucht steekt. “Hij probeerde de mensen te bedaren”, vertelt Nadine. “Die man is overleden, heb ik later gehoord.”
Het slijt, zoals alles slijt in het leven, maar een grote ramp blijft je altijd bij.
Nachtmerries heeft Nadine nooit gehad. Het heeft wel heel wat tijd gekost om de ramp te verwerken. “Het slijt, zoals alles slijt in het leven, maar een grote ramp blijft je altijd bij. Het ergste vind ik: die andere mensen die voor hun leven verminkt zijn. Elke nieuwjaar denk ik: hoe zou het die mensen zijn? Waren ze er maar nooit geweest, op dat feest.”
25 jaar na Switel-brand - Dr. Philippe Jorens (UZA): “Rocco Granata was alle hulpverleners enorm dankbaar omdat ze zo goed voor zijn dochter hebben gezorgd”
