Gentse bakker Bloch(91) vluchtte tijdens de oorlog naar Amerika: "Ik ween van de ellende die vluchtelingen nu meemaken"
vr 18 okt. - 8:48
Op zijn 91ste vertelt Jacques Bloch nog honderduit over wat er met zijn familie gebeurde aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Zijn ouders baatten de bakkerij en tea-room uit in de Gentse Veldstraat. De Joodse familie Bloch had haar roots in Duitsland. Door het uitgebreide netwerk dat ze er hadden, waren ze snel op de hoogte van wat de Nazi's met de Joden deden.
(lees verder onder de foto)
foto aan de predikherenlei voor de oorlog
Nicole en Jacques met hun moeder aan de Predikherenlei te Gent, kort voor hun vlucht. Ook de hond Gypsie staat op de foto.
Verontrustende berichten uit Duitsland
"We wisten voor de oorlog al wat er in Duitsland gebeurde.", vertelt hij bij Radio 2 Oost-Vlaanderen. "Er woonden nog heel wat neven en nichten in Duitsland. Na de Kristallnacht belandde een deel van onze familie in Dachau. Mijn vader was op zijn hoede en probeerde de Duitsers voor te zijn."
(lees verder onder de foto)
de familie in de Veldstraat
Nicole en Jacques Bloch met hun moeder, kuierend in de Gentse winkelstraten.
Getipt door de wijkagent
Door een tip van de wijkagent kwamen ze te weten dat het Duitse leger aan het oprukken was naar Gent. Een uur later stonden de koffers voor de bakkerij en waren ze klaar voor het vertrek. De grootmoeder van Jacques besliste op het laatste moment om niet mee te gaan. Ze had de Duitse bezetting meegemaakt tijdens de Eerste Wereldoorlog en dacht dat de Duitsers hen ook deze keer met rust zouden laten. Ze stierf onderweg naar Auschwitz.
Oom in Amerika
Vader en moeder Bloch sloegen op de vlucht met hun zoon en dochter. Aanvankelijk wilden ze naar Groot-Brittannië, maar dat lukte niet. Via omzwervingen door Frankrijk, kwamen ze in Portugal terecht.
"We konden naar Congo vertrekken, maar mijn vader was er niet zeker van of er daar wel koelkasten waren om zijn patisserie te bewaren. Toen herinnerde mijn moeder zich dat ze nog een oom in Amerika had. Ze verkocht haar verlovingsring om de overtocht te bekostigen."
(lees verder onder de foto)
Amerikaanse identiteitskaart van de jonge Jacques Bloch
Identiteitskaart van Jacques Bloch bij aankomst in de Verenigde Staten.
Vrijheidsbeeld en Broadway
Als 12-jarige kwam Jacques Bloch met zijn familie aan in New York. "Het schip meerde 's nachts aan op de Hudson-rivier. Die baadde in het licht van sodiumlampen. Ik was erg nerveus. Bij het ochtendgloren zagen we het vrijheidsbeeld. We werden opgehaald in de Lincoln van mijn oom, die ons meteen Broadway liet zien. Dat was onbeschrijfelijk."
Zijn middelbare school volgde hij in The Bronx, tot in 1945 de oorlog eindigde. "Eigenlijk wou ik niet terugkeren naar Gent, ik wou verder studeren in New York." Zijn zus bleef wel in de Verenigde Staten, maar Jacques keerde met zijn ouders terug naar België.
Huilen voor de vluchtelingen van nu
Jacques Bloch volgt de actualiteit nog op de voet. Op zijn smartphone volgt hij de nieuwsberichten over onder meer de aanslag op de synagoge in Duitsland. Hij maakt zich zorgen over de toenemende jodenhaat. "Daarom wil ik dit verhaal vertellen." Hij wijst ook op het lot van de vele vluchtelingen nu. "Toen Hongarije een paar jaar geleden vluchtelingen in kampen stopte, heb ik gehuild. Dat was zo laf, dat gebeurde in de oorlog ook."
Beluister hieronder het interview dat Geert Houck had met Jacques Bloch:
‘Het verhaal van de familie Bloch’ is geschreven door Tina De Gendt en Karel Van Keymeulen en uitgegeven bij Lannoo.
Figurentheatermaker Luk De Bruyker heeft er ook een theatervoorstelling van gemaakt: ‘Jood ...en fier’. Te zien op 10 en 11 november in de Gentse Minard.
